Alles wat je moet weten over schijnzelfstandigheid

Hoe werkt de Wet DBA voor zelfstandig personal trainers, leefstijl- en voedingscoaches?

Word je als zelfstandig personal trainer, leefstijl- of voedingscoach ingehuurd door een sportschool, studio of praktijk? Of wil je als club instructeurs en trainers (zzp’ers) inhuren? Dan heb je vast al gehoord van de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA). Deze bepaalt of het werk door een zelfstandige mag worden uitgevoerd, ja of nee. En slecht nieuws, want vanaf 2025 gaat de Belastingdienst strenger op zogenaamde ‘schijnzelfstandigheid’ controleren.

In deze gastblog van Remi Brouns, directeur van Sportjob en Sportverloning.nl, lees je alles over de wet DBA en krijg je tips om DBA-proof te werken. Hiermee voorkom je vervelende verrassingen in 2025!

De Wet DBA: wat, hoe en waarom?

De Wet DBA werd in 2016 ingevoerd om de toenmalige Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) te vervangen, maar heeft sinds dat moment vooral veel verwarring en onzekerheid veroorzaakt. Jarenlang werd er nauwelijks gehandhaafd en dus was er veel onzekerheid onder zzp’ers en hun opdrachtgevers over wat er nu precies wel en niet mocht. Maar, waarom wordt diezelfde wet dan vanaf 2025 ineens wél gehandhaafd? En wat betekent dit dan voor jou als zelfstandig personal trainer, leefstijl- of voedingscoach: wat moet je doen, wat mag je en wat mag je juist niet meer doen?

Van VAR naar Wet DBA

De VAR gaf opdrachtgevers duidelijkheid: zolang een zelfstandige een VAR-verklaring had, hoefde de opdrachtgever zich geen zorgen te maken over een dienstverband en de status daarvan. In 2014 kondigde de politiek aan dat de VAR werd afgeschaft. Er kwam eerst een mislukte poging met de Wet Beschikking Geen Loonheffing (BGL), die in 2015 werd weggestemd vanwege onduidelijkheid en bureaucratie.

Vervolgens kwam de Wet DBA, die beloofde meer duidelijkheid te scheppen over de arbeidsrelatie tussen opdrachtgevers en zelfstandigen. Helaas gebeurde precies het tegenovergestelde. De wet kreeg dezelfde kritiek als zijn voorgangers: te vaag, te complex en te veel risico's voor opdrachtgevers. Daarom besloot de overheid al snel om niet actief te handhaven, behalve in extreme gevallen van “kwaadwillendheid”.

Waarom werkte de Wet DBA niet?  

Het grootste probleem van de Wet DBA was de onduidelijkheid over wat nu precies een zelfstandige maakt. Is dat gebaseerd op afspraken? Of op hoe er in de praktijk wordt gewerkt? En hoe zwaar wegen factoren zoals de mate van zelfstandigheid en het dragen van financieel risico?

Rechters hebben in de afgelopen jaren geprobeerd hier richting aan te geven, zoals in het Deliveroo-arrest in 2023. Maar zelfs de rechter gaf toen aan dat de politiek met heldere wetgeving moest komen. Die duidelijkheid bleef uit, en opdrachtgevers bleven bang om zelfstandigen in te huren, uit angst voor hoge boetes of naheffingen. 

Wat betekent dit voor jou als zelfstandig personal trainer of coach?

Vanaf 1 januari 2025 wordt er eindelijk strenger gehandhaafd op de Wet DBA. Wat is er anders? Eigenlijk niets aan de regels zelf, maar de overheid heeft besloten dat het moratorium (het niet-handhaven) wordt opgeheven. Dit betekent dat de Belastingdienst actiever zal controleren op schijnzelfstandigheid. 

Handhaving is echter een risico op zich. Het zorgt voor angst bij opdrachtgevers, waardoor zij liever geen zelfstandigen meer inhuren. Terwijl bedrijven juist steeds meer behoefte hebben aan flexibiliteit, en veel zelfstandigen bewust kiezen voor deze manier van werken.

Remi geeft 3 praktische tips

Oké interessant, maar wat moet of kan jij hier nu mee? Ben je zelfstandig personal trainer of coach en merk je dat jouw opdrachtgever twijfelt vanwege de Wet DBA? Je bent niet alleen. Veel opdrachtgevers zijn bang voor boetes of onduidelijkheden. Maar er zijn oplossingen, zoals bijvoorbeeld Sportjob en Sportverloning.nl, die zowel jou als je opdrachtgever kunnen helpen om jouw carrière als zelfstandige voort te zetten. Zo ben je verzekerd van flexibiliteit én zekerheid.

Remi geeft je 3 tips voor jouw eigen onderneming en coaching business. Wil je vervelende verrassingen in het nieuwe jaar voorkomen? Pas ze dan direct toe!

1. Bepaal of je echt ZZP’er wilt zijn met alle verantwoordelijkheden en eisen, met het dragen van risico’s en het zijn van een ondernemer, of dat je je liever laat verlonen door bijvoorbeeld Sportverloning. Hiermee behoud je vrijheid en flexibiliteit, maar hoef je niet alle verantwoordelijkheden te dragen, zoals het hebben van een debiteurenrisico.
2. Ga het gesprek aan met je opdrachtgever over de afspraken die jullie samen hebben. Loop eventueel samen de wet DBA check door op sportverloning.nl. Kijk waar jullie zaken moeten aanpassen in de samenwerking. Bespreek ook vooral de haalbaarheid van deze afspraken, praktijk gaat boven een overeenkomst bij controle.
3. Blijf jezelf actief op de markt presenteren. Stop niet met jezelf aan te bieden op de arbeidsmarkt als je agenda is gedekt. Voor je het weet ben je een jaar aan een opdracht verbonden. Dat klinkt heel mooi, maar haalt risico en het zijn van een actieve ZZP’er weg en dat is juist wat de fiscus wil zien. Dat je jezelf blijft bewegen op de arbeidsmarkt en de risico’s accepteert.

De Wet DBA mag dan nu uitvoerbaar zijn, maar dat betekent niet dat het makkelijker is geworden. Zorg ervoor dat je goed bent voorbereid en laat je niet afschrikken. Samen vinden we een manier om je werk als zelfstandige door te zetten, zonder gedoe.

Kijk Remi’s webinar over schijnzelfstandigheid terug

Op woensdag 6 november gaf Remi Brouns van Sportjob een exclusief VYTAL webinar. Hierin besprak hij de do’s en don’ts van zelfstandig ondernemen in de sportbranche, met extra aandacht voor zogenaamde ‘schijnzelfstandigheid’. Hij gaf tips om administratief en juridisch je zaakjes goed op orde te stellen om zo niet voor verrassingen te komen te staan in het nieuwe jaar.

👉 Heb je dit gemist? Klik dan hier om het webinar gratis* terug te kijken.

*Let op: het webinar is alleen terug te kijken als je VYTAL coach bent. Heb je vragen over schijnzelfstandigheid, de Wet DBA en hoe je DBA-proof kunt werken als personal trainer of coach? Neem dan hier contact op met Remi via Sportverloning.
 

Let's get VYTAL!

Ben je nieuwsgierig wat VYTAL, in samenwerking met Remi (Sportverloning), voor je kan betekenen? Plan dan hier een (online) afspraak of demo in bij een VYTAL collega.