Het verschil tussen dierlijke, vegetarische en veganistische eiwitten

Laura de Jong Contentmanager

Eiwitten zijn een essentieel onderdeel van onze voeding. Ze spelen een belangrijke rol bij de opbouw en reparatie van weefsels, het functioneren van enzymen/hormonen en het behoud van een gezond immuunsysteem. In de meeste diëten spelen dierlijke eiwitten een grote rol, toch kiezen steeds meer mensen voor vegetarische of veganistische eetpatronen. Maar wat is precies het verschil tussen dierlijke, vegetarische of veganistische eiwitten? Wij zoeken het voor je uit!

Dierlijke eiwitten

Dierlijke eiwitten zijn afkomstig van dierlijke bronnen, zoals vlees, vis, zuivelproducten en eieren. Ze worden als ‘volledige eiwitten’ beschouwd, omdat ze alle essentiële aminozuren bevatten die ons lichaam nodig heeft. Dierlijke eiwitten zijn rijk aan voedingsstoffen zoals vitamine B12, ijzer en zink, maar kunnen ook verzadigd vet en cholesterol bevatten. Terwijl dierlijke eiwitten een uitstekende bron van essentiële voedingsstoffen zijn, zijn er zowel ethische als gezondheidsredenen die ervoor zorgen dat sommige mensen ervoor kiezen om ze te vermijden.

Vegetarische eiwitten

Vegetarische eiwitten zijn eiwitten afkomstig uit plantaardige bronnen, samen met zuivelproducten en eieren voor mensen die ovo-vegetariërs of lacto-vegetariërs zijn. Bekende plantaardige eiwitbronnen zijn bonen, linzen, kikkererwten, tofu, tempeh, noten en zaden. Bonen, linzen en kikkererwten bevatten naast eiwitten ook veel vezels, wat hen een uitstekende keuze maakt voor de spijsvertering en het verzadigingsgevoel. Ze bieden veel micronutriënten, waaronder ijzer en foliumzuur, wat vooral belangrijk is voor veganisten. Tofu en tempeh, daarentegen, zijn sojaproducten die van nature weinig tot geen vezels bevatten, maar ze zijn uitzonderlijk rijk aan eiwitten en leveren alle essentiële aminozuren. Tofu is een veelzijdig product dat de smaak aanneemt van de gerechten waarin het wordt gebruikt, terwijl tempeh een nootachtige smaak heeft en een stevige textuur. 

Veel voedingsmiddelen op basis van soja bevatten genetisch gemodificeerde (GG) soja eiwitten. Deze zijn ontwikkeld om resistentie tegen plagen of herbiciden te verbeteren. Voorbeelden van GG-soja eiwitten bevatten producten zoals sojaolie en soja-eiwit isolaat. Hoewel GG-soja vaak als veilig wordt beschouwd, bestaan er zorgen over mogelijke gezondheids- en milieueffecten. Sommige mensen geven de voorkeur aan biologische, niet GG-soja eiwitten. Het debat over de veiligheid en langetermijneffecten van GG-soja eiwitten is nog altijd bezig. Het is belangrijk om goed geïnformeerd te blijven over de voedingsmiddelen die je consumeert en hierom de etiketten te lezen om te weten wat er in de producten zit. 

Het belangrijkste verschil tussen dierlijke en vegetarische eiwitten is dat plantaardige eiwitten doorgaans niet alle essentiële aminozuren in één bron bevatten. Het combineren van verschillende plantaardige eiwitbronnen kan helpen om een compleet scala aan voedingsstoffen binnen te krijgen.

Veganistische eiwitten

Veganistische eiwitten zijn een subset van vegetarische eiwitten en worden strikt verkregen uit plantaardige bronnen, zonder het gebruik van zuivelproducten of eieren. Veganisten vertrouwen op voedingsmiddelen zoals peulvruchten, granen, noten, zaden, sojaproducten en groenten om aan hun eiwitbehoeften te voldoen. Sojaproducten zijn een voedzame en veelzijdige bron van plantaardige eiwitten. Ze verlagen het LDL-cholesterolgehalte in het bloed en bieden verschillende gezondheidsvoordelen, waaronder het verminderen van het risico op bepaalde vormen van kanker en het ondersteunen van een gezond hart. 

Het belangrijkste verschil tussen vegetarische en veganistische eiwitten is de uitsluiting van zuivel en eieren, wat kan leiden tot een grotere uitdaging om alle essentiële aminozuren te krijgen. Echter, met een goed gepland veganistisch dieet is het nog steeds mogelijk om alle benodigde voedingsstoffen binnen te krijgen. 

Het belang van complementaire eiwitten

Omdat plantaardige eiwitten niet alle essentiële aminozuren in één bron bevatten, is het belangrijk voor vegetariërs en veganisten om ‘complementaire eiwitten’ te consumeren. Dit betekent het combineren van verschillende plantaardige eiwitbronnen om ervoor te zorgen dat alle aminozuren worden aangevuld. Een klassiek voorbeeld is het combineren van bonen met rijst. Andere combinaties zijn pindakaas op volkorenbrood, hummus met volkoren pitabrood of tofu met quinoa. Door bewust te zijn van complementaire eiwitten, zorgen vegetariërs en veganisten voor een uitgebalanceerde eiwitvoorziening.

Hoeveel eiwitten hebben we nodig?

De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid eiwitten varieert per persoon, afhankelijk van factoren zoals leeftijd, geslacht, lichamelijke activiteit en doelstellingen. Over het algemeen heeft een volwassene ongeveer 0,8 gram eiwit per kilogram lichaamsgewicht per dag nodig. Voor iemand van 70 kilo komt dat neer op ongeveer 56 gram eiwit per dag. Het is belangrijk op te merken dat atleten en mensen die spiermassa willen opbouwen meer eiwitten nodig hebben.

Alles is mogelijk

Eiwitten zijn cruciaal voor een gezond lichaam, ongeacht je voedingskeuze. Terwijl dierlijke eiwitten de complete pakketten zijn, bieden vegetarische en veganistische eiwitten tal van voordelen. Bijvoorbeeld minder verzadigd vet en cholesterol, en de mogelijkheid om ethische en milieuoverwegingen mee te nemen in je eetpatroon.Het belangrijkste is om bewust te zijn van je eiwitbehoefte, te zorgen voor een gevarieerd dieet en complementaire eiwitten te combineren als dat nodig is. Dus, wordt het een kipburger of vegaburger?